.png "English"){kind=small}
‘125 Meesterwerken’ heet de jubileumtentoonstelling van het Wereldmuseum in Rotterdam. Eén zaal staat vol met Afrikaanse kunst. Directeur Stanley Bremer laat 'Charlie' zien, een beeld uit de Democratische Republiek Congo, vol met spijkers. Het is een van zijn favorieten. Dat kan verkocht worden. Tot woede van mensen die werkzaam zijn bij volkenkundige musea in Nederland.
Waarom wil Bremer de Afrika-collectie van het museum verkopen? ‘Dat is verkeerd geformuleerd, want als het niet nodig was, zou ik het niet doen. Ik zou deze stukken ook liever houden, maar het wordt moeilijk om ze te houden,’ zegt Bremer. ‘Budgetten van musea worden steeds minder. Wij willen een keuze maken. Willen wij een actief dynamisch museum blijven dat 2 tot 3 tentoonstellingen per jaar maakt en dat zich internationaal op de kaart zet? Of krijgen wij ieder jaar minder geld en kwijnen wij langzaam weg? Voor dat laatste voel ik niks. Dat is geen goed toekomstperspectief.’
Zeevarenden
Het Wereldmuseum in Rotterdam is 125 jaar geleden opgericht. Vaak waren het zeevarenden die uit de hele wereld kunstwerken meenamen naar Rotterdam. In het museum zijn ruim 2000 voorwerpen te zien uit Amerika, Azië, Oceanië en uit islamitische culturen. Achter elk voorwerp zit een verhaal, vaak een spiritueel verhaal.
Het Wereldmuseum in Rotterdam is 125 jaar geleden opgericht. Vaak waren het zeevarenden die uit de hele wereld kunstwerken meenamen naar Rotterdam. In het museum zijn ruim 2000 voorwerpen te zien uit Amerika, Azië, Oceanië en uit islamitische culturen. Achter elk voorwerp zit een verhaal, vaak een spiritueel verhaal.
Het museum heeft zijn zaken financieel opvallend goed geregeld. Met ongeveer 40 procent eigen inkomsten is het beduidend minder afhankelijk van subsidies dan de meeste musea in Nederland. Toch vindt Bremer dat hij verder moet als ondernemer. Het rijk bezuinigt, veel gemeenten doen hetzelfde. Cultuur moet veel inleveren. Daarom wil hij een deel van de collectie, en met name de Afrika-collectie, te verkopen.
Focus op Azië
Bremer gelooft in de toekomst van een afgeslankt museum met een scherpere focus. ‘Dan komen wij heel snel tot de conclusie dat wij als een Aziatisch kunstmuseum verder kunnen gaan. Er zijn al vijf musea in Nederland met een Afrika-collectie. En daar komt bij dat de stad Rotterdam zich heel sterk focust op Azië. De ontwikkeling van de haven, van China, Vietnam, Korea, India, Indonesië. Allemaal heel belangrijke landen voor Rotterdam; landen waarin wij investeren en waar we hopen zaken mee te kunnen doen.’ Behalve op Azië wil het Wereldmuseum zich ook richten op Oceanië, waaruit het museum ook een belangrijke collectie heeft.
Bremer gelooft in de toekomst van een afgeslankt museum met een scherpere focus. ‘Dan komen wij heel snel tot de conclusie dat wij als een Aziatisch kunstmuseum verder kunnen gaan. Er zijn al vijf musea in Nederland met een Afrika-collectie. En daar komt bij dat de stad Rotterdam zich heel sterk focust op Azië. De ontwikkeling van de haven, van China, Vietnam, Korea, India, Indonesië. Allemaal heel belangrijke landen voor Rotterdam; landen waarin wij investeren en waar we hopen zaken mee te kunnen doen.’ Behalve op Azië wil het Wereldmuseum zich ook richten op Oceanië, waaruit het museum ook een belangrijke collectie heeft.
De gemeente Rotterdam, eigenaar van de collectie van het Wereldmuseum, heeft Bremer gevraagd zijn voorstel op papier te zetten. Intussen reageren collega’s van andere volkenkundige musea in Nederland geschokt. Verkopen aan internationale handelaren is uit den boze, vinden zij. De collectie van het Wereldmuseum moet bewaard blijven voor Nederland.
Ruilen
Dit is in lijn met afspraken binnen de Nederlandse Museumvereniging, vertelt directeur Siebe Weide. ‘Als je een betere collectie wilt hebben, is er een heel mooi middel: ruilen. Met gesloten beurzen kom je al een heel eind in het verbeteren van collecties. Terwijl in totaal de collectie [binnen Nederland, red.] dezelfde blijft, leidt de herverdeling tot logischer verbanden, betere verhalen.’ Weide wijst erop dat musea bij veilingen vaak achter het net vissen. Spullen die eenmaal verkocht zijn, kan je later niet meer terugkopen, omdat de prijzen te hoog oplopen. In Nederland wordt fors bezuinigd in de cultuursector. Meer dan 15 musea hebben zich bij de Museumvereniging gemeld, omdat zij zich ernstig bedreigd voelen in hun voortbestaan.
Klimaat
Directeur Stanley Bremer van het Wereldmuseum wil toch dat Rotterdam de collectie-Afrika van zijn museum verkoopt. ‘De musea hebben het geld ook niet. Dat typeert de situatie waarin musea in Europa verkeren.' 'Ook in Afrika zal het geld niet zijn,’ zegt Bremer. ’Bovendien hebben musea daar niet de goede klimaatomstandigheden. Wat we hier zien, zo’n veren masker, hoe langt blijft dat goed in een klimaat als in Afrika? Het is allemaal natuurlijk vervelend. Je kan het onverantwoordelijk noemen. Aan de andere kant: wat we dan nog hebben, kunnen we wel goed blijven verzorgen.’ Bremer heeft de knuppel in het hoenderhok gegooid en schuwt de publiciteit niet. Misschien komt er nog iemand met een grote zak geld. Dan hoeft hij dat prachtige beeld uit Congo niet te verkopen.
