De discussie over de langstudeerboete is opnieuw opgelaaid. Het CDA, als tegenstander van een sociaal leenstelsel toch 'founding father' van de boete, heeft zich er onlangs bij monde van lijsttrekker Sybrand Buma ook tegen gekeerd. Woordvoerder Hoger onderwijs van de CDA-fractie Sander de Rouwe verklaardedaarover tegen Nu.nl dat zijn partij nu inziet 'dat er geen draagvlak voor is'. Dat 'nu' kan waarschijnlijk worden geïnterpreteerd als 'nu, in verkiezingstijd'.
De Kamer komt terug van reces om te debatteren over de ontstane situatie. Centrale vraag is: moet de langstudeermaatregel nog voor de verkiezingen worden teruggedraaid, nu een grote meerderheid (VVD, PvdA, CDA, D66, GroenLinks, SP) tegen is? De politieke wil daartoe lijkt er te zijn, alleen kleven er aan het vroegtijdig terugdraaien van de maatregel wel haken en ogen.
Naast de vraag of terugdraaien praktisch uitvoerbaar is nu de boete reeds wordt doorgevoerd, rijst de vraag of er financiële dekking is voor het gat dat in de begroting ontstaat. Dat kan oplopen tot 400 miljoen euro. Niet bepaald klein bier. Bovendien zijn de partijen het niet eens over hoe het hiaat in de begroting zou moeten worden gedicht.
Een leenstelsel is een prima alternatief. Het levert de schatkist uiteindelijk meer op, en er gaat geen straffende werking vanuit terwijl studenten er ook dán belang bij hebben hun studie snel af te ronden. Daarbij is het redelijk om studenten, die later dankzij hun studie een goed inkomen verdienen, aan hun studie te laten meebetalen.
Het besluiten tot de invoering van een sociaal leenstelsel vóór de verkiezingen van 12 september lijkt echter onmogelijk en is bovendien onwenselijk. Het gaat immers om een fikse ingreep in het studiefinancieringsstelsel. Politieke partijen zouden het afschaffen van de langstudeerboete, en een alternatief daarvoor, daarom inzet moeten maken van de verkiezingen. Is er na de verkiezingen een meerderheid tegen de langstudeerboete, dan kan de maatregel tijdens de formatie alsnog worden teruggedraaid.
Toen de Kunduz-coalitie een akkoord sloot over de begroting voor 2013 bleef de langstudeerboete overeind. Het CDA was destijds nog voorstander van de boete omdat het toen, ondanks demonstraties en een rechtszaak, nog wel draagvlak voor de maatregel zag. Terwijl ook een tegenstander van het eerste uur, D66, pas na de presentatie van het 'Kunduz-akkoord' voor het terugdraaien van de maatregel pleitte.
De vijf partijen van de Kunduz-coalitie hadden de maatregel kunnen terugdraaien, maar dat lieten ze na. Nu, door politiek opportunisme gedreven, overhaaste beslissingen nemen, verdient niet de voorkeur.