Dit programma bevat een uitwerking van de aanbevelingen van de commissie-Deetman/Mans om de schouders te zetten onder een gezamenlijke aanpak van de fysieke, sociale en economische problemen op Rotterdam-Zuid. De commissie stelde dat de gemeente Rotterdam, het rijk, bewoners, woningcorporaties, bedrijfsleven, scholen en lokale partners gezamenlijk vanuit een gedeeld einddoel en visie aan de slag moeten om doorbraken te realiseren in Zuid: een gebied met ruim 200.000 inwoners en daarmee zo groot als Eindhoven.
Rotterdam-Zuid productiehart van de Randstad
Het einddoel is dat Rotterdam-Zuid in 2030 op hetzelfde gemiddelde niveau scoort van Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Rotterdam. Gezien de opeenstapeling van sociaal-economische problemen en de zwakke woningmarkt van Rotterdam-Zuid vraagt dat om een aanpak met een lange adem. Een intensieve, integrale, gezamenlijke en vooral langdurige aanpak moet van Rotterdam-Zuid weer een nationaal en internationaal concurrerend gebied van de Randstad en daarmee van Nederland maken. Rotterdam-Zuid moet het productiehart van de Randstad worden. Als tussenstap naar dat einddoel is in het programma opgenomen dat Zuid in 2020 het gemiddelde niveau van Rotterdam scoort.
Aanpak gebouwd op drie pijlers
1) Talentontwikkeling
Zuid kent veel jong talent en daarmee een groot arbeidspotentieel om de economie van de regio te versterken. Dit arbeidspotentieel is een belangrijk antwoord op de vergrijzingproblematiek in andere delen van Nederland. Om dat jonge talent te ontwikkelen wordt stevig ingezet op scholing, vakmanschap en doorleren en het voorkomen van schooluitval. Zoveel mogelijk jongeren moeten met minimaal een startkwalificatie de arbeidsmarkt op. Bijzondere plannen hierbij zijn een weekendschool op Zuid voor toptalenten en het realiseren van een Technasium of Chinasium: topinstituten gericht op de internationale handel. De jeugd op Zuid krijgt ook te maken met een aanpak die gebaseerd is op de Harlem Children Zone. Deze aanpak, ontwikkeld in New York, kenmerkt zich door een sterk en gemotiveerd docententeam op scholen, een effectieve samenwerking met jeugd- en gezinsondersteuning en een intensieve betrokkenheid van ouders. Kinderen gaan al op twee- of driejarige leeftijd naar de voorschool, die verbonden is aan het reguliere basisonderwijs (de zgn. groep nul).
Zuid kent veel jong talent en daarmee een groot arbeidspotentieel om de economie van de regio te versterken. Dit arbeidspotentieel is een belangrijk antwoord op de vergrijzingproblematiek in andere delen van Nederland. Om dat jonge talent te ontwikkelen wordt stevig ingezet op scholing, vakmanschap en doorleren en het voorkomen van schooluitval. Zoveel mogelijk jongeren moeten met minimaal een startkwalificatie de arbeidsmarkt op. Bijzondere plannen hierbij zijn een weekendschool op Zuid voor toptalenten en het realiseren van een Technasium of Chinasium: topinstituten gericht op de internationale handel. De jeugd op Zuid krijgt ook te maken met een aanpak die gebaseerd is op de Harlem Children Zone. Deze aanpak, ontwikkeld in New York, kenmerkt zich door een sterk en gemotiveerd docententeam op scholen, een effectieve samenwerking met jeugd- en gezinsondersteuning en een intensieve betrokkenheid van ouders. Kinderen gaan al op twee- of driejarige leeftijd naar de voorschool, die verbonden is aan het reguliere basisonderwijs (de zgn. groep nul).
2) Economie
Op en rondom Zuid zitten veel bedrijven in de groeiende energie-, zorg, chemie- en logistieke sector. De jonge bevolking van Zuid moet de komende jaren klaar gestoomd worden om de vraag naar goed opgeleid personeel in deze sectoren te kunnen beantwoorden. Zo ontstaat een banenmotor waarmee Zuid jaren vooruit kan. Om dit vaart te geven komt er een Alliantie Zuid Werkt die grote groepen uitkeringsgerechtigden gaat trainen, begeleiden en voorbereiden op instroom op de arbeidsmarkt. Deelname hieraan is niet vrijblijvend; afwijzing van het aanbod heeft gevolgen voor de uitkering.
3) Fysieke kwaliteitsverbetering
De opgave bij deze pijler is fors: in 20 jaar tijd eenderde van de woningvoorraad op Zuid verbeteren of te vervangen, inclusief de buitenruimte. De investering die hiervoor wordt gedaan is aanzienlijk. Zo aanzienlijk dat het de spankracht van gemeente en corporaties in de stad ver te boven gaat. Het gaat hier om zo’n 35.000 woningen: 12.000 corporatiewoningen en 23.000 particulier bezit. Gemeente en rijk nemen samen de verantwoordelijkheid om van deze opgave een concreet resultaat te maken.
Uitvoeringsplannen
Kwaliteitssprong Zuid is een visie op de ontwikkeling van Zuid voor de komende 20 jaar. Het is tot stand gekomen in overleg met corporaties, bewoners van Zuid, belangenorganisaties, deelgemeenten, ministeries, het Rotterdamse college van B en W en de vele partners die Zuid een warm hart toedragen. Het nationaal programma wordt de komende maanden door de samenwerkende partijen vertaald naar uitvoeringsprogramma’s die begin 2012 worden vastgesteld. In deze uitvoeringsprogramma’s staan concrete maatregelen per wijk en meetbare doelen.
Optimisme, ambitie en daden
Minister Donner vindt dat de kracht van het plan dat de Rotterdammers hebben uitgewerkt zit in het optimisme. ,,Niet de problemen staan centraal, maar juist de enorme groei- en ontwikkelmogelijkheden van Rotterdam-Zuid die optimaal moeten worden benut. Het Rijk commiteert zich er graag aan en ik roep vooral het bedrijfsleven op om mee te doen. Alleen al uit economisch oogpunt is het belang van Rotterdam-Zuid een nationaal belang. Als Rotterdam werkt, dan werkt de rest van Nederland ook,’’ aldus de minister die het belang benadrukt van een daadkrachtige uitvoeringsorganisatie met doorzettingsmacht.
Burgemeester Aboutaleb stelt dat de samenwerkende partijen in het nationaal programma een ambitieus doel hebben geformuleerd. Een doel dat niet in één collegeperiode of kabinetsperiode is te realiseren. ,,Maar dat geeft tegelijkertijd onze motivatie aan. We doen het voor de volgende generatie. En als ik naar de geschiedenis van Rotterdam kijk, zie ik momenten waarop onze stad laat zien dat ze tot zeer grote dingen in staat is. Rotterdam is een stad met een enorme sprongkracht. En nu starten we met de Kwaliteitssprong Zuid,’’ aldus de burgemeester.
Ondertekenaars Nationaal Programma
De volgende partners hebben het Nationaal Programma Kwaliteitssprong Zuid, Zuid Werkt! ondertekend:
- Rijk
- Gemeente Rotterdam
- Bewonersadviesraad Rotterdam Zuid
- Havensteder
- BOOR
- Vestia
- Woonbron
- Aafje
- Calvijn
- IkZitopZuid
- Deltalinqs
- Kamer van Koophandel
- Woonstad Rotterdam
- Albeda college
- Deelgemeente Feijenoord
- Deelgemeente Charlois
- Deelgemeente IJsselmonde