Met het wetsvoorstel van minister Piet Hein Donner om de Rijkswet op het Nederlanderschap aan te scherpen wil de regering forceren dat 'iedereen die Nederlander wil worden, afstand doet van de nationaliteit van het land van herkomst'. Dat laatste is misleidend, want er zit ook een andere kant aan het voorstel, die meer dan één miljoen in het buitenland woonachtige Nederlanders op verschillende wijzen treft; en dat blijft onderbelicht.
Het voorbeeld hiervan bij uitstek is dat een Nederlander die de nationaliteit van zijn partner in het buitenland aanneemt, het Nederlanderschap met dit wetsvoorstel zal verliezen. En dat niet alleen: zijn kinderen eveneens. Inmiddels is er een petitie gestart om de Tweede Kamer op te roepen dit voorstel niet aan te nemen. Normaal gesproken roeren Nederlanders in het buitenland zich niet of nauwelijks in het Nederlandse politieke debat. Maar nu hebben ruim 8000 Nederlandse expats hun handtekening hebben gezet onder een petitie tegen dit wetsvoorstel. Waarom heeft deze petitie zo'n succes?
Belediging
Dat er een gevoelige snaar is geraakt is duidelijk. Dat heeft twee hoofdoorzaken; een emotionele en een praktische. Ten eerste blijven Nederlanders gevoelsmatig altijd Nederlander, waar ze ook wonen, hoelang ze er ook wonen. Om hen actief uit te sluiten van het Nederlanderschap, simpelweg omdat ze een andere nationaliteit (niet: identiteit!) hebben aangenomen, is een regelrechte en onwillekeurige belediging van de regering jegens haar eigen bevolking. Morgen kan het ú wellicht ook overkomen.
Daarnaast - en pas op de tweede plaats - zijn er ook praktische redenen aan te voeren. Als buitenlander kun je namelijk niet goed integreren - iets wat Nederlanders altijd heel goed (willen) doen in den vreemde - zonder onderdaan van dat land te worden. Zo mogen huizen in Zwitserland bijna enkel door Zwitsers worden gekocht, mag onroerend goed in Mexico alleen door Mexicanen worden aangeschaft, zijn sommige banen slechts beschikbaar voor onderdanen van de VS en mag je niet stemmen in Canada als je de Canadese nationaliteit niet bezit. Bovendien zou een tijdelijke terugkeer naar Nederland (bijvoorbeeld voor een paar jaar om voor je ouder wordende ouders te zorgen) ertoe kunnen leiden dat je je woon- en verblijfsvergunning in je woonland verliest als je de nationaliteit er niet van hebt. Oftewel, we blijven met hart en ziel Nederlander, maar om een zo normaal mogelijk bestaan te leven zien we ons vaak gedwongen de andere nationaliteit aan te nemen.
Belasting
In de online discussies die zijn losgebarsten op Twitter, LinkedIn en Facebook komt vaak het verwijt naar voren dat wij 'van twee walletjes willen eten'. Onzin. We betalen gewoon belasting in het woonland (conform de Nederlandse belastingwetgeving) en we zullen in Nederland weer belasting betalen als we naar Nederland terugkeren. Het recht op AOW geldt voor ons enkel voor die jaren waarin we dat in Nederland hebben opgebouwd. Nee, het is juist andersom: met het aannemen van deze wet wordt de beperking van het 'enkele walletje' niet alleen ingevoerd voor Nederlanders die een andere nationaliteit aannemen (en daarmee hun Nederlanderschap van rechtswege verliezen), maar ook voor hun kinderen! Sinds wanneer kennen wij in Nederland afgeleid burgerschap, dat gekoppeld is aan de (in)actie van iemand anders?
In tegenstelling tot Nederland zijn de meeste Europese landen om ons heen allang de 21e eeuw binnengestapt en omarmen ze de dubbele nationaliteit als simpelweg een onschadelijk voortvloeisel uit de globalisering van deze tijd. Sterker nog: het actief betrokken houden van je burgers in het buitenland is geheel in lijn met het blijven stimuleren van de nationale economie. Vaak zijn het juist de buitenlandse burgers die de eerste contacten leggen voor generaties lange banden met het bedrijfsleven en de internationale handel.
Profiteurs
Laten we het beestje maar bij z'n naam noemen: dit wetsvoorstel komt voort uit het gedachtegoed van Wilders. Gegijzeld door angst voor het gedoogakkoord wordt hem geen strobreed in de weg gelegd en het resultaat is deze binnen de dijken gerichte wetgeving die het eigen doel compleet voorbij schiet - en het doel zelf is al dubieus. Wij zijn geen profiteurs. Wij zijn internationale Nederlanders, dat is alles.